Sinh học lớp 7 Kết nối tri thức Bài 22

1. Giới thiệu về hệ thần kinh

Hệ thần kinh là một hệ thống quan trọng trong cơ thể con người và động vật. Nó đóng vai trò điều khiển và điều tiết các hoạt động sống của cơ thể như cảm giác, phản xạ, tư duy, vận động, và các hoạt động nội tiết. Hệ thần kinh giúp cơ thể phản ứng với môi trường bên ngoài cũng như duy trì sự ổn định bên trong cơ thể. Bài học này sẽ cung cấp những kiến thức cơ bản về cấu tạo và chức năng của hệ thần kinh, cũng như sự liên quan giữa não bộ, tủy sống và các dây thần kinh.

2. Cấu tạo của hệ thần kinh

Hệ thần kinh của con người được chia thành ba phần chính:

  • Hệ thần kinh trung ương (TTCN): Bao gồm não bộ và tủy sống. Não bộ là trung tâm điều khiển các hoạt động nhận thức, cảm giác và tư duy. Tủy sống nối liền não bộ với các bộ phận khác trong cơ thể và truyền tải các tín hiệu thần kinh từ não bộ xuống các cơ quan và ngược lại.

  • Hệ thần kinh ngoại biên: Bao gồm các dây thần kinh nối liền hệ thần kinh trung ương với các cơ quan, cơ bắp và các bộ phận khác trong cơ thể. Các dây thần kinh này truyền tín hiệu thần kinh giúp cơ thể thực hiện các hoạt động như cử động và cảm giác.

  • Hệ thần kinh tự trị: Là phần của hệ thần kinh điều khiển các chức năng không tự nguyện như nhịp tim, tiêu hóa và các hoạt động tự động khác của cơ thể. Hệ thần kinh tự trị có hai nhánh chính là hệ thần kinh giao cảm và hệ thần kinh phó giao cảm.

3. Chức năng của hệ thần kinh

Hệ thần kinh thực hiện nhiều chức năng quan trọng trong cơ thể con người:

  • Cảm giác: Các thụ cảm trong cơ thể (như mắt, tai, da, mũi, lưỡi) giúp con người nhận biết các kích thích từ môi trường xung quanh. Các tín hiệu cảm giác này được truyền qua các dây thần kinh đến não bộ, nơi xử lý và đưa ra phản ứng thích hợp.

  • Phản xạ: Phản xạ là sự đáp ứng nhanh chóng và tự động của cơ thể trước một kích thích mà không cần đến sự can thiệp của não bộ. Ví dụ, khi chạm phải vật nóng, chúng ta ngay lập tức rụt tay lại mà không cần suy nghĩ. Đây là hành động phản xạ được điều khiển bởi tủy sống.

  • Điều khiển vận động: Não bộ gửi tín hiệu qua các dây thần kinh tới các cơ bắp để thực hiện các hành động như đi, chạy, nhảy, cầm nắm đồ vật… Các tín hiệu này giúp các cơ bắp làm việc một cách chính xác và có hiệu quả.

  • Tư duy và nhận thức: Não bộ không chỉ điều khiển các hoạt động cơ thể mà còn là trung tâm của tư duy, suy nghĩ, học hỏi và trí nhớ. Các hoạt động này giúp con người hiểu biết về thế giới xung quanh và đưa ra các quyết định hợp lý trong cuộc sống.

4. Cấu tạo và chức năng của não bộ

Não bộ được chia thành ba phần chính:

  • Não trước: Là phần lớn nhất của não bộ, có chức năng điều khiển các hoạt động nhận thức, cảm giác, trí nhớ, tư duy và các quyết định.

  • Não giữa: Điều khiển các chức năng cảm giác và vận động cơ bản, bao gồm việc tiếp nhận và xử lý thông tin từ các bộ phận khác của cơ thể.

  • Não sau: Là nơi điều khiển các chức năng cơ bản như hô hấp và nhịp tim, giúp duy trì sự sống của cơ thể.

5. Tủy sống và các dây thần kinh

Tủy sống là phần mở rộng của não bộ, chạy dọc theo cột sống. Nó có chức năng truyền tải tín hiệu thần kinh từ não bộ đến các cơ quan và ngược lại. Các dây thần kinh được nối từ tủy sống ra các chi và các cơ quan khác trong cơ thể.

Tủy sống và các dây thần kinh ngoại vi có vai trò quan trọng trong việc điều phối các phản ứng nhanh của cơ thể. Ví dụ, khi ta bị chạm vào vật nóng, tín hiệu sẽ được truyền từ các thụ cảm trên da qua dây thần kinh về tủy sống, sau đó truyền tiếp lên não bộ và ngay lập tức não sẽ gửi lệnh để chúng ta rút tay lại.

6. Hệ thần kinh và sức khỏe

Hệ thần kinh là một phần quan trọng không thể thiếu trong việc duy trì sức khỏe. Một hệ thần kinh khỏe mạnh giúp cơ thể phản ứng nhanh chóng với các kích thích từ môi trường, đồng thời giúp điều khiển các chức năng sống như hô hấp, tuần hoàn, tiêu hóa, và các hoạt động vận động. Để bảo vệ hệ thần kinh, chúng ta cần có chế độ ăn uống hợp lý, thường xuyên luyện tập thể dục thể thao, tránh căng thẳng quá mức và không sử dụng các chất kích thích có hại như rượu, thuốc lá.

7. Kết luận

Hệ thần kinh là một phần quan trọng trong cơ thể con người, có vai trò điều khiển và điều tiết mọi hoạt động của cơ thể, từ cảm giác, vận động đến các chức năng nội tạng. Hiểu rõ cấu tạo và chức năng của hệ thần kinh sẽ giúp chúng ta biết cách bảo vệ và duy trì sức khỏe hệ thần kinh, đồng thời có những biện pháp phòng ngừa các bệnh lý liên quan đến hệ thần kinh. Hệ thần kinh không chỉ giúp cơ thể hoạt động hiệu quả mà còn là trung tâm điều khiển các hoạt động nhận thức và trí tuệ của con người.

5/5 (1 votes)

Lazada logo
Logo LelExpress
Logo Visa
Shopee Logo
Ahamove Logo
GHN logo
Lazada Logo