Thuốc tránh thai khẩn cấp là một biện pháp phòng ngừa thai ngoài ý muốn trong trường hợp không may quan hệ tình dục không bảo vệ hoặc bao cao su bị rách. Đây là loại thuốc được sử dụng sau khi có quan hệ tình dục không bảo vệ nhằm giảm thiểu nguy cơ mang thai. Tuy nhiên, thuốc tránh thai khẩn cấp không nên được sử dụng thường xuyên mà chỉ trong những tình huống khẩn cấp khi không có biện pháp phòng ngừa khác.
Cơ chế hoạt động của thuốc tránh thai khẩn cấp
Thuốc tránh thai khẩn cấp hoạt động bằng cách ngăn cản hoặc làm chậm quá trình rụng trứng, ngăn không cho tinh trùng gặp trứng. Nếu quá trình thụ tinh đã xảy ra, thuốc có thể ngăn chặn việc làm tổ của trứng đã thụ tinh trong tử cung. Cách thức hoạt động này giúp giảm thiểu khả năng mang thai ngay sau khi quan hệ tình dục không an toàn.
Các loại thuốc tránh thai khẩn cấp phổ biến
Thuốc tránh thai khẩn cấp loại 1 viên
Đây là loại thuốc chứa thành phần chính là levonorgestrel. Một viên duy nhất thường được dùng trong vòng 72 giờ (3 ngày) sau khi quan hệ tình dục không an toàn. Hiệu quả của thuốc giảm dần theo thời gian, vì vậy, sử dụng thuốc càng sớm thì khả năng tránh thai càng cao.
Ví dụ: Postinor 1.Thuốc tránh thai khẩn cấp loại 2 viên
Loại này chứa cùng thành phần levonorgestrel nhưng dưới dạng hai viên, với mỗi viên uống cách nhau 12 giờ. Tương tự như loại 1 viên, thuốc cần được sử dụng trong vòng 72 giờ kể từ khi quan hệ.
Ví dụ: Postinor 2.Thuốc tránh thai khẩn cấp chứa ulipristal acetate
Đây là loại thuốc tránh thai khẩn cấp có hiệu quả cao hơn và có thể được sử dụng trong vòng 120 giờ (5 ngày) sau khi quan hệ. Ulipristal acetate giúp ức chế hoặc trì hoãn sự rụng trứng. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tốt nhất, thuốc nên được uống càng sớm càng tốt.
Ví dụ: EllaOne.Thuốc tránh thai khẩn cấp có chứa mifepristone
Mifepristone là một loại thuốc ít phổ biến hơn, thường được sử dụng để phá thai sớm, nhưng cũng có thể được sử dụng trong các trường hợp cần tránh thai khẩn cấp. Loại thuốc này có thể hiệu quả trong vòng 72 giờ sau quan hệ tình dục không bảo vệ.
Cách sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp
Để đạt được hiệu quả tối ưu, người dùng cần chú ý đến các hướng dẫn sử dụng cụ thể của từng loại thuốc:
Uống đúng liều và đúng thời điểm: Thuốc tránh thai khẩn cấp chỉ có tác dụng tốt khi được sử dụng trong khoảng thời gian ngắn sau khi quan hệ tình dục không an toàn. Thuốc không có tác dụng nếu bạn đã mang thai.
Không lạm dụng thuốc: Thuốc tránh thai khẩn cấp chỉ nên sử dụng khi thật sự cần thiết. Lạm dụng thuốc tránh thai khẩn cấp có thể gây ra các tác dụng phụ như rối loạn kinh nguyệt, buồn nôn, hoặc ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản lâu dài.
Chú ý đến các tác dụng phụ: Mặc dù thuốc tránh thai khẩn cấp là biện pháp hiệu quả, nhưng có thể gây ra một số tác dụng phụ như buồn nôn, nôn, mệt mỏi, chóng mặt, thay đổi chu kỳ kinh nguyệt, hoặc đau đầu. Nếu các triệu chứng này kéo dài hoặc nghiêm trọng, bạn nên tìm kiếm sự tư vấn từ bác sĩ.
Không thay thế biện pháp tránh thai lâu dài: Thuốc tránh thai khẩn cấp không nên thay thế cho các biện pháp tránh thai dài hạn như bao cao su, thuốc tránh thai hàng ngày hoặc vòng tránh thai. Nó chỉ nên được sử dụng trong trường hợp khẩn cấp khi không có biện pháp tránh thai khác.
Lưu ý quan trọng khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp
Không sử dụng nếu đang mang thai: Thuốc tránh thai khẩn cấp không có tác dụng trong trường hợp bạn đã mang thai, và sử dụng thuốc trong tình huống này không thể ngừng quá trình thai kỳ. Nếu bạn nghi ngờ đã mang thai, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc sử dụng que thử thai trước khi quyết định sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp.
Tìm hiểu kỹ về các loại thuốc: Trước khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ về loại thuốc phù hợp với cơ thể mình và cách sử dụng đúng đắn.
Thận trọng khi có các vấn đề sức khỏe: Nếu bạn có các vấn đề sức khỏe liên quan đến tim mạch, gan, huyết áp, hoặc các vấn đề về nội tiết tố, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp.
Kết luận
Thuốc tránh thai khẩn cấp là một biện pháp phòng ngừa thai ngoài ý muốn trong những tình huống không thể dự đoán trước. Tuy nhiên, để đảm bảo hiệu quả và an toàn, bạn cần sử dụng thuốc đúng cách và không lạm dụng. Hãy luôn tìm kiếm sự tư vấn y tế khi cần thiết và nhớ rằng các biện pháp tránh thai lâu dài như bao cao su hoặc thuốc tránh thai hàng ngày sẽ giúp bạn bảo vệ sức khỏe sinh sản tốt hơn.
